Του Ε. ΜΩΡΑΙΤΗ
.
Revolutionibus (1)
.
Revolutionibus (1)
.
Μέχρι τον 17ο αιώνα, επικρατούσε η άποψη στους επιστημονικούς κύκλους ότι η γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος και ότι όλα τα άλλα ουράνια σώματα περιστρέφονταν γύρω από αυτήν. Αυτή η θεωρία είχε υποστηριχτεί ιδιαίτερα από τον Αριστοτέλη.
Πρώτος ο Πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος και αργότερα ο Γαλιλαίος, ανέτρεψαν αυτή την θεωρία και ξεκίνησαν έτσι την σύγχρονη επιστημονική αντίληψη, ανάβοντας την σπίθα του διαφωτισμού.
Γιατί όμως είχε υιοθετηθεί η Αριστοτελική άποψη με τέτοιο ζήλο από τους κύκλους του κατ’ όνομα χριστιανισμού; Μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί μια πειστική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Η Εκκλησία θεωρήθηκε απλά δογματική και από τότε άρχισε να συμβαίνει αυτό που χαρακτηρίστηκε χωρισμός Θρησκείας και Επιστήμης.[1]
Ήταν όμως, πραγματικά, αυτή, η αιτία του «υπερβάλλοντα ζήλου» της Εκκλησίας υπέρ της αριστοτελικής θεωρίας ή μήπως περιλαμβάνονταν κάτι άλλο, ίσως ποιο σημαντικό από την απλή κατανόηση του σύμπαντος; Είχε μήπως κάποια συμφέροντα η καθιερωμένη θεολογία από την υιοθέτηση αυτής της αντίληψης;
Πρώτος ο Πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος και αργότερα ο Γαλιλαίος, ανέτρεψαν αυτή την θεωρία και ξεκίνησαν έτσι την σύγχρονη επιστημονική αντίληψη, ανάβοντας την σπίθα του διαφωτισμού.
Γιατί όμως είχε υιοθετηθεί η Αριστοτελική άποψη με τέτοιο ζήλο από τους κύκλους του κατ’ όνομα χριστιανισμού; Μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί μια πειστική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Η Εκκλησία θεωρήθηκε απλά δογματική και από τότε άρχισε να συμβαίνει αυτό που χαρακτηρίστηκε χωρισμός Θρησκείας και Επιστήμης.[1]
Ήταν όμως, πραγματικά, αυτή, η αιτία του «υπερβάλλοντα ζήλου» της Εκκλησίας υπέρ της αριστοτελικής θεωρίας ή μήπως περιλαμβάνονταν κάτι άλλο, ίσως ποιο σημαντικό από την απλή κατανόηση του σύμπαντος; Είχε μήπως κάποια συμφέροντα η καθιερωμένη θεολογία από την υιοθέτηση αυτής της αντίληψης;
.
Έλεγχος του νου
.
Είναι γνωστό ότι ο θρησκευτικός κλήρος, σε όλες τις εποχές και σε όλες τις θρησκείες, είχε υπό τον έλεγχό του, πέραν των θρησκευτικών μυστικών, την ερμηνία των φυσικών φαινομένων όπως ακόμα και την εφαρμογή της ιατρικής. Όλα αυτά μέχρι την εμφάνιση της σύγχρονης επιστήμης. Ήταν οι θεματοφύλακες της γνώσης. Κύριο γνώρισμα τους ήταν όμως ότι αυτή η γνώση φυλάσσονταν ως επτασφράγιστο μυστικό και μεταφέρονταν μόνο στους μυημένους, μέσα σε ένα κλειστό πλαίσιο μιας ιερατικής ελίτ. Με την διαχείριση αυτή κατάφερναν να ασκούν την επιρροή τους και να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα, που γνωρίζουμε ότι τους παρέχονταν από την εκάστοτε κυβερνητική εξουσία. Άρα οι έρευνες τους και η υιοθέτηση της μιας ή της άλλης άποψης, δεν είχε ως στόχο την αναζήτηση της αλήθειας και της κατανόησης αλλά μάλλον την βελτίωση και ενίσχυση της θέσης τους.
.
Είναι γνωστό ότι ο θρησκευτικός κλήρος, σε όλες τις εποχές και σε όλες τις θρησκείες, είχε υπό τον έλεγχό του, πέραν των θρησκευτικών μυστικών, την ερμηνία των φυσικών φαινομένων όπως ακόμα και την εφαρμογή της ιατρικής. Όλα αυτά μέχρι την εμφάνιση της σύγχρονης επιστήμης. Ήταν οι θεματοφύλακες της γνώσης. Κύριο γνώρισμα τους ήταν όμως ότι αυτή η γνώση φυλάσσονταν ως επτασφράγιστο μυστικό και μεταφέρονταν μόνο στους μυημένους, μέσα σε ένα κλειστό πλαίσιο μιας ιερατικής ελίτ. Με την διαχείριση αυτή κατάφερναν να ασκούν την επιρροή τους και να απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα, που γνωρίζουμε ότι τους παρέχονταν από την εκάστοτε κυβερνητική εξουσία. Άρα οι έρευνες τους και η υιοθέτηση της μιας ή της άλλης άποψης, δεν είχε ως στόχο την αναζήτηση της αλήθειας και της κατανόησης αλλά μάλλον την βελτίωση και ενίσχυση της θέσης τους.
.
Ποιο ήταν όμως το τόσο σημαντικό στο αν η γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος ή αν τα ουράνια σώματα, συμπεριλαμβανομένης της γης, κινούνταν γύρω από τον ήλιο;
Για να το κατανοήσουμε αυτό, θα πρέπει να επαναφέρουμε στον νου μας αυτό που προηγούμενος αναφέρθηκε ως φαινομενικός τους στόχος: Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (και έτσι του νού).
Άρα, πρώτον: Αν ξέφευγε από την δική τους διαχείριση η διοχέτευση της γνώσης, τότε υπήρχε ο κίνδυνος να θεωρηθούν κοινοί απατεώνες ή «τσαρλατάνοι», και θα έχαναν έτσι την περίοπτη θέση που κατείχαν ως εκπρόσωποι του Θεού (ή των θεών):
. . . . . . . . . . . . . . . . .Η ΓΝΩΣΗ ΗΤΑΝ Η ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥΣ
Για να το καταλάβουμε, θα πρέπει να σκεφτούμε το παράδειγμα του υδραγωγείου σε μια πυκνοκατοικημένη πόλη. Αν κάποιος έχει ιδιοτελή κίνητρα και μονοπωλεί την διοχέτευση του νερού στην πόλη, θα κάνει το παν ώστε να μην υπάρξει άλλη πιθανότητα άντλησης νερού από αλλού… Θα φροντίσει μάλιστα να συκοφαντήσει ή και να δαιμονοποιήσει οποιαδήποτε άλλη πηγή. Το ίδιο είναι και με την διαχείριση της γνώσης, διότι:
. . . . . . . . . . . . . . . . .ΓΝΩΣΗ = ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΟΤΗΤΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Δεν αναδεικνύει αυτό ένα από τα ουσιαστικά προβλήματα της ανθρωπότητας, δηλαδή την προσπάθεια κυριαρχίας του ενός έναντι του άλλου, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο; Δεν ήταν ο κοινός φόβος του άγνωστου (ή μήπως ο εσκεμμένος εκφοβισμός;) αυτό που κρατούσε τις διάφορες κοινωνικές ομάδες ενωμένες, κάτω από μια κάστα εξουσίας που εκφράζονταν από την αριστοκρατία (βασιλιάδες) και το εκάστοτε ιερατείο;
Το δεύτερο είναι κάτι ποιο περίπλοκο. Είναι η εσκεμμένη προσπάθεια του κλήρου, να κρατήσει τους ανθρώπους (την αγέλη) μακριά από την κοινή λογική και την διανοητική ανάπτυξη. Ήθελε τους ανθρώπους δέσμιους των συναισθηματικών παρορμήσεων και ενστίκτων. Για να το κατορθώσει όμως αυτό, θα έπρεπε να ασκήσει έλεγχο στο υποσεινήδητο. Το πέτυχε; Φυσικά, με τις εκάστοτε θρησκευτικές τελετουργίες και τα έθιμα, που φρόντισε (η κάθε θρησκεία) να καθιερώσει. Πράγματα ξένα προς την λογική, που σκοπό είχαν μόνο να καταγράψουν, στο υποσεινήδητο, τον φόβο και την πίστη στο υπερφυσικό (είναι γνωστό ότι ο φόβος κάνει το μυαλό να σταματάει να λειτουργεί κανονικά). Με τον τρόπο αυτό οι αδαείς άνθρωποι του λαού έβαζαν τον «ζυγό» στον λαιμό τους και ακολουθούσαν την μοίρα τους, αποβλέποντας στην ευλογία του κλήρου για την σωτηρία της ψυχής! Οι ίδιοι αυτοί «ποιμένες» επέβαλαν τον εκάστοτε ηγεμόνα και έτσι, έχοντας το υποσεινήδητο του λαού αιχμαλωτισμένο, μπορούσαν να περάσουν όποιο μήνυμα ήθελαν. Η ανθρώπινη μάζα είχε γίνει μαριονέτα, και όποιος τολμούσε να ξεκλείνει από αυτή «την έννομη κοινωνική τάξη» υιοθετώντας ή πρεσβεύοντας άλλες ιδέες, χαρακτηρίζονταν «αιρετικός». Το μεγαλύτερο έγκλημα, ήταν να θέσει κάποιος υπό αμφισβήτηση τις θρησκευτικές τους δοξασίες. Με την μέθοδο αυτή, ασκούσανε τον απόλυτο έλεγχο του νου![2]
Για να το κατανοήσουμε αυτό, θα πρέπει να επαναφέρουμε στον νου μας αυτό που προηγούμενος αναφέρθηκε ως φαινομενικός τους στόχος: Ο ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (και έτσι του νού).
Άρα, πρώτον: Αν ξέφευγε από την δική τους διαχείριση η διοχέτευση της γνώσης, τότε υπήρχε ο κίνδυνος να θεωρηθούν κοινοί απατεώνες ή «τσαρλατάνοι», και θα έχαναν έτσι την περίοπτη θέση που κατείχαν ως εκπρόσωποι του Θεού (ή των θεών):
. . . . . . . . . . . . . . . . .Η ΓΝΩΣΗ ΗΤΑΝ Η ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥΣ
Για να το καταλάβουμε, θα πρέπει να σκεφτούμε το παράδειγμα του υδραγωγείου σε μια πυκνοκατοικημένη πόλη. Αν κάποιος έχει ιδιοτελή κίνητρα και μονοπωλεί την διοχέτευση του νερού στην πόλη, θα κάνει το παν ώστε να μην υπάρξει άλλη πιθανότητα άντλησης νερού από αλλού… Θα φροντίσει μάλιστα να συκοφαντήσει ή και να δαιμονοποιήσει οποιαδήποτε άλλη πηγή. Το ίδιο είναι και με την διαχείριση της γνώσης, διότι:
. . . . . . . . . . . . . . . . .ΓΝΩΣΗ = ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΟΤΗΤΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Δεν αναδεικνύει αυτό ένα από τα ουσιαστικά προβλήματα της ανθρωπότητας, δηλαδή την προσπάθεια κυριαρχίας του ενός έναντι του άλλου, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο; Δεν ήταν ο κοινός φόβος του άγνωστου (ή μήπως ο εσκεμμένος εκφοβισμός;) αυτό που κρατούσε τις διάφορες κοινωνικές ομάδες ενωμένες, κάτω από μια κάστα εξουσίας που εκφράζονταν από την αριστοκρατία (βασιλιάδες) και το εκάστοτε ιερατείο;
Το δεύτερο είναι κάτι ποιο περίπλοκο. Είναι η εσκεμμένη προσπάθεια του κλήρου, να κρατήσει τους ανθρώπους (την αγέλη) μακριά από την κοινή λογική και την διανοητική ανάπτυξη. Ήθελε τους ανθρώπους δέσμιους των συναισθηματικών παρορμήσεων και ενστίκτων. Για να το κατορθώσει όμως αυτό, θα έπρεπε να ασκήσει έλεγχο στο υποσεινήδητο. Το πέτυχε; Φυσικά, με τις εκάστοτε θρησκευτικές τελετουργίες και τα έθιμα, που φρόντισε (η κάθε θρησκεία) να καθιερώσει. Πράγματα ξένα προς την λογική, που σκοπό είχαν μόνο να καταγράψουν, στο υποσεινήδητο, τον φόβο και την πίστη στο υπερφυσικό (είναι γνωστό ότι ο φόβος κάνει το μυαλό να σταματάει να λειτουργεί κανονικά). Με τον τρόπο αυτό οι αδαείς άνθρωποι του λαού έβαζαν τον «ζυγό» στον λαιμό τους και ακολουθούσαν την μοίρα τους, αποβλέποντας στην ευλογία του κλήρου για την σωτηρία της ψυχής! Οι ίδιοι αυτοί «ποιμένες» επέβαλαν τον εκάστοτε ηγεμόνα και έτσι, έχοντας το υποσεινήδητο του λαού αιχμαλωτισμένο, μπορούσαν να περάσουν όποιο μήνυμα ήθελαν. Η ανθρώπινη μάζα είχε γίνει μαριονέτα, και όποιος τολμούσε να ξεκλείνει από αυτή «την έννομη κοινωνική τάξη» υιοθετώντας ή πρεσβεύοντας άλλες ιδέες, χαρακτηρίζονταν «αιρετικός». Το μεγαλύτερο έγκλημα, ήταν να θέσει κάποιος υπό αμφισβήτηση τις θρησκευτικές τους δοξασίες. Με την μέθοδο αυτή, ασκούσανε τον απόλυτο έλεγχο του νου![2]
.
Την κατάσταση αυτή της ανθρώπινης μάζας, που την έχουν σκεπασμένη με το πέπλο της άγνοιας και της παραπληροφόρησης, την περιγράφει κατάλληλα ο Albert Camus στο δοκίμιο «Ο Μύθος του Σίσυφου»:
.
«Όλη η βουβή χαρά του Σίσυφου βρίσκεται εκεί. Το πεπρωμένο του τού ανήκει. Ο βράχος είναι η πραγματικότητά του. Όμοια, ο παράλογος άνθρωπος όταν μελετάει το μαρτύριό του, κάνει όλα τα είδωλα να βουβαθούν. Στο ξαφνικά παραδομένο στη σιωπή του σύμπαν, υψώνονται οι χιλιάδες μικρές έκθαμβες φωνές της γης. Ασυνείδητες και μυστικές επικλήσεις, προσκλήσεις προς όλα τα πρόσωπα, αποτελούν την αναγκαία επιστροφή και το τίμημα της νίκης. Δεν υπάρχει ήλιος χωρίς σκιά και πρέπει να γνωρίσουμε τη νύχτα. Ο παράλογος άνθρωπος λέει ναι και ο αγώνας του θα είναι πια αδιάκοπος. Εάν υπάρχει ένα προσωπικό πεπρωμένο, δεν υπάρχει ούτε μια στιγμή εξαιρετικής τύχης ή το πολύ να υπάρχει μια, εκείνη που κρίνεται σα μοιραία κι αξιοκαταφρόνητη. Όσο για τις υπόλοιπες, ο άνθρωπος ξέρει πως είναι κύριος της ζωής του. Σ' αυτή την κρίσιμη στιγμή που ο άνθρωπος ξαναγυρίζει στη ζωή του, ο Σίσυφος - πηγαίνοντας πάλι προς το βράχο του - μελετάει αυτή την ασύνδετη σειρά των πράξεων που γίνεται πεπρωμένο του, φτιαγμένο από τον ίδιο, απλό κάτω απ' το βλέμμα της μνήμης και σφραγισμένο σε λίγο με το θάνατό του. Έτσι, πεισμένος για την εντελώς ανθρώπινη προέλευση όλων των ανθρώπινων, τυφλός που ποθεί να δει και ξέρει πως η νύχτα είναι ατέλειωτη, βρίσκεται πάντα σε πορεία. Ο βράχος γυρίζει ακόμα.»
«Όλη η βουβή χαρά του Σίσυφου βρίσκεται εκεί. Το πεπρωμένο του τού ανήκει. Ο βράχος είναι η πραγματικότητά του. Όμοια, ο παράλογος άνθρωπος όταν μελετάει το μαρτύριό του, κάνει όλα τα είδωλα να βουβαθούν. Στο ξαφνικά παραδομένο στη σιωπή του σύμπαν, υψώνονται οι χιλιάδες μικρές έκθαμβες φωνές της γης. Ασυνείδητες και μυστικές επικλήσεις, προσκλήσεις προς όλα τα πρόσωπα, αποτελούν την αναγκαία επιστροφή και το τίμημα της νίκης. Δεν υπάρχει ήλιος χωρίς σκιά και πρέπει να γνωρίσουμε τη νύχτα. Ο παράλογος άνθρωπος λέει ναι και ο αγώνας του θα είναι πια αδιάκοπος. Εάν υπάρχει ένα προσωπικό πεπρωμένο, δεν υπάρχει ούτε μια στιγμή εξαιρετικής τύχης ή το πολύ να υπάρχει μια, εκείνη που κρίνεται σα μοιραία κι αξιοκαταφρόνητη. Όσο για τις υπόλοιπες, ο άνθρωπος ξέρει πως είναι κύριος της ζωής του. Σ' αυτή την κρίσιμη στιγμή που ο άνθρωπος ξαναγυρίζει στη ζωή του, ο Σίσυφος - πηγαίνοντας πάλι προς το βράχο του - μελετάει αυτή την ασύνδετη σειρά των πράξεων που γίνεται πεπρωμένο του, φτιαγμένο από τον ίδιο, απλό κάτω απ' το βλέμμα της μνήμης και σφραγισμένο σε λίγο με το θάνατό του. Έτσι, πεισμένος για την εντελώς ανθρώπινη προέλευση όλων των ανθρώπινων, τυφλός που ποθεί να δει και ξέρει πως η νύχτα είναι ατέλειωτη, βρίσκεται πάντα σε πορεία. Ο βράχος γυρίζει ακόμα.»
.
Η ΑΠΑΤΗ
Μέσα σε αυτά που προαναφέρθηκαν όμως, εμπερικλείεται και μια μεγάλη ΑΠΑΤΗ, που δυστυχώς δεν έχει ακόμα ανοιχτά ξεσκεπαστεί (ή μήπως εσκεμμένα καλύπτεται;) από αυτούς που ονομάζονται διαλεκτικοί, ορθολογιστές ή εκσυγχρονιστές. Ποια είναι αυτή η απάτη;
Προτού απαντήσουμε σε αυτό και για να γίνει απόλυτα κατανοητό και να τεκμηριωθεί, θα πρέπει να γυρίσουμε στην θεολογία. Όχι γιατί θέλουμε να ασχοληθούμε με το υπερφυσικό, αλλά διότι η "θρησκεία", εξακολουθεί και σήμερα να παίζει κεντρικό ρόλο στον έλεγχο του υποσεινήδητου.
Σε όλες σχεδόν τις "θρησκείες", αυτό που αποτελεί βασική θεολογική δοξασία, είναι ο ρόλος της θεάς/μάνας [έχοντας, στις περισσότερες περιπτώσεις, το "θείο βρέφος" στην αγκαλιά, το αρχαίο δηλαδή μυθικό σχήμα: φύση-άνθρωπος = μάνα-γιος, που εκφράζει την κοινή καταγωγή όλων των όντων από την ίδια μήτρα και την προνομιακή θέση του ανθρώπου στο κέντρο της Κοσμογονίας]. Η θεά/μάνα, που στον κατ’ όνομα χριστιανικό κόσμο έχει ονομαστεί μάλιστα «βασίλισσα των ουρανών» ή «Παναγία», λέγετε ότι αντιπροσωπεύει την γη! Τώρα προσέξτε, δεν αποτελεί αυτή η θεά/μάνα ένα κεντρικό πρόσωπο στην απόδοση λατρείας από τους πιστούς (το ποίμνιο); Ας αναλογιστούμε τώρα και τον ψυχολογικό παράγοντα και ας θυμηθούμε την πρόθεση ελέγχου του νου! Δεν υπήρξε πράγματι η μάνα, σε όλες τις εποχές, το ποιο αγαπητό πρόσωπο για όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής, έθνους ή χρώματος; Αν μέσα σε ένα πάνθεον λοιπόν υπήρχε σαν κεντρικό πρόσωπο η εκπροσώπηση της, δεν είναι φυσικό επακόλουθο να αποσπάσει την μεγαλύτερη συμπάθεια και αφοσίωση; Να πως φτιάχτηκε λοιπόν το είδωλο και πως έφτασε να γίνει η γη αντικείμενο λατρείας... (Σύμφωνα με την Βίβλο, ο Ιησούς δεν απέδωσε ποτέ έναν ιδιαίτερο ρόλο στη μητέρα του. Αντίθετα, όταν σε κάποια περίπτωση βρισκόταν σε κάποιο σπίτι, κηρύττοντας, κάποιοι του ανέφεραν ότι η μητέρα του και οι αδερφοί του ήταν έξω και ήθελαν να τον δουν. Αυτός, δείχνοντας όλους αυτούς που τον άκουγαν, είπε: "Μητέρα μου και αδελφοί μου είναι αυτοί, που ακούν τον λόγο τού Θεού και τον εκτελούν - Λουκάς 8:20,21, Ματθαίος 13: 55,56).
Μέσα σε αυτά που προαναφέρθηκαν όμως, εμπερικλείεται και μια μεγάλη ΑΠΑΤΗ, που δυστυχώς δεν έχει ακόμα ανοιχτά ξεσκεπαστεί (ή μήπως εσκεμμένα καλύπτεται;) από αυτούς που ονομάζονται διαλεκτικοί, ορθολογιστές ή εκσυγχρονιστές. Ποια είναι αυτή η απάτη;
Προτού απαντήσουμε σε αυτό και για να γίνει απόλυτα κατανοητό και να τεκμηριωθεί, θα πρέπει να γυρίσουμε στην θεολογία. Όχι γιατί θέλουμε να ασχοληθούμε με το υπερφυσικό, αλλά διότι η "θρησκεία", εξακολουθεί και σήμερα να παίζει κεντρικό ρόλο στον έλεγχο του υποσεινήδητου.
Σε όλες σχεδόν τις "θρησκείες", αυτό που αποτελεί βασική θεολογική δοξασία, είναι ο ρόλος της θεάς/μάνας [έχοντας, στις περισσότερες περιπτώσεις, το "θείο βρέφος" στην αγκαλιά, το αρχαίο δηλαδή μυθικό σχήμα: φύση-άνθρωπος = μάνα-γιος, που εκφράζει την κοινή καταγωγή όλων των όντων από την ίδια μήτρα και την προνομιακή θέση του ανθρώπου στο κέντρο της Κοσμογονίας]. Η θεά/μάνα, που στον κατ’ όνομα χριστιανικό κόσμο έχει ονομαστεί μάλιστα «βασίλισσα των ουρανών» ή «Παναγία», λέγετε ότι αντιπροσωπεύει την γη! Τώρα προσέξτε, δεν αποτελεί αυτή η θεά/μάνα ένα κεντρικό πρόσωπο στην απόδοση λατρείας από τους πιστούς (το ποίμνιο); Ας αναλογιστούμε τώρα και τον ψυχολογικό παράγοντα και ας θυμηθούμε την πρόθεση ελέγχου του νου! Δεν υπήρξε πράγματι η μάνα, σε όλες τις εποχές, το ποιο αγαπητό πρόσωπο για όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλής, έθνους ή χρώματος; Αν μέσα σε ένα πάνθεον λοιπόν υπήρχε σαν κεντρικό πρόσωπο η εκπροσώπηση της, δεν είναι φυσικό επακόλουθο να αποσπάσει την μεγαλύτερη συμπάθεια και αφοσίωση; Να πως φτιάχτηκε λοιπόν το είδωλο και πως έφτασε να γίνει η γη αντικείμενο λατρείας... (Σύμφωνα με την Βίβλο, ο Ιησούς δεν απέδωσε ποτέ έναν ιδιαίτερο ρόλο στη μητέρα του. Αντίθετα, όταν σε κάποια περίπτωση βρισκόταν σε κάποιο σπίτι, κηρύττοντας, κάποιοι του ανέφεραν ότι η μητέρα του και οι αδερφοί του ήταν έξω και ήθελαν να τον δουν. Αυτός, δείχνοντας όλους αυτούς που τον άκουγαν, είπε: "Μητέρα μου και αδελφοί μου είναι αυτοί, που ακούν τον λόγο τού Θεού και τον εκτελούν - Λουκάς 8:20,21, Ματθαίος 13: 55,56).
Το ποιο βαθύ όμως αποτέλεσμα – ίσως και το ποιο τραγικό – ήταν να αλλάξει ο άνθρωπος προσανατολισμό και στα εσώψυχά του ή να παραμείνει ίσως νοητικά ατροφικός, δεχόμενος το υποσεινήδητο ή αλλιώς την έδρα των συναισθημάτων (ή την καρδιά όπως συνηθίσαμε να λέμε) [3] σαν οδηγό στις πράξεις, στις αποφάσεις, στα συμπεράσματα ή στις παρορμήσεις του. Η ενστάσεις του νου, έφτασαν να θεωρούνται ακόμα και από την ίδια την συνείδηση κάποιου, «αιρετικές». Αν αυτό δεν είναι σκοταδισμός, τότε τι είναι; Μεταφέροντας το κέντρο βάρους της λατρείας στην μάνα, στο υποσεινήδητο, θα ήταν πολύ δύσκολο να αλλαξοπιστήσει κανείς, διότι αυτό θα ισοδυναμούσε σαν ξεριζωμό της μάνας από τα σπλάχνα. Μια τόσο καλά μελετημένη και αποτελεσματική στρατηγική! (Μήπως αυτήν μελέτησε και εφάρμοσε ο Γκέμπελς;)
Η απάτη λοιπόν βρίσκεται στο ότι κατάφερε η ψεύτικη θρησκεία με όλα αυτά, να κάνει τους ανθρώπους να υποβαθμίσουν μέσα τους τον ρόλο του νου και να δώσουν έμφαση στην καρδιά, δηλαδή την έδρα των συναισθημάτων. Ανέβασαν την καρδιά σε θρόνο και την άφησαν να τους καθοδηγεί. Έκαναν έτσι τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι πρέπει να φροντίζουν να ικανοποιούν τις επιθυμίες της καρδιάς τους, στην οποία φρόντιζαν έντεχνα να τοποθετήσουν τις θρησκευτικές τους τελετουργίες με τα μυστικά μηνύματα, που δημιουργούσαν τον τρόμο στο άγνωστο. Μέσα σε αυτήν όμως φώλιαζαν και τα πάθη, που μόνο το πνεύμα μπορούσε να χαλιναγωγήσει και το οποίο δυστυχώς έμενε ατροφικό. Αυτά τα πάθη ήταν που τους οδηγούσαν συχνά στην παραβίαση των νόμων και τους έκαναν έτσι να βρίσκονται εγκλωβισμένοι. Τους παρέδωσαν με λίγα λόγια στον "εχθρό", διότι τα πάθη είναι στην πραγματικότητα ο ποιο ύπουλος εχθρός. Η σωρεία των νόμων, ήταν σαν τον βράχο του Σίσυφου που τον ανέβαζε ως την κορφή και τελικά πάλι έπεφτε… Μέσα σε αυτόν τον φαύλο κύκλο ήταν φυλακισμένη όλη η ανθρωπότητα, δίχως ελπίδα διαφυγής.
…συνεχίζεται.
.
Ε. Μωραΐτης
*
[1] Είναι γνωστή η απόφαση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να εντάξει το βιβλίο του Κοπέρνικου «De revolutionibus» (που σημαίνει “στροφή” ή “αλλαγή πορείας”, απ’ όπου προήλθε αργότερα και ο όρος “revolution”) στην λίστα των απαγορευμένων βιβλίων, καθώς και η καταδίκη του Γαλιλαίου από την ιερά εξέταση, για την θεωρία του σχετικά με την περιστροφή της γης. (Μετά από 350 χρόνια [δηλ. το 1989], έφτασε η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία να παραδεχθεί το σφάλμα της σχετικά με αυτή την καταδίκη).
Στα 150 χρόνια που ακολούθησαν, η εικόνα του Σύμπαντος, αφού πέρασε από πολλά ενδιάμεσα στάδια, άλλαξε ριζικά. Ο Κοπέρνικος τροποποίησε το Πτολεμαϊκό κλειστό σύστημα ομόκεντρων σφαιρών, με τη Γη στο κέντρο του και τη «σφαίρα των απλανών» στο απώτατο άκρο του, εναλλάσσοντας τους ρόλους της Γης και του Ήλιου. Στη συνέχεια, η σφαίρα των απλανών καταργήθηκε και το «μοναδικό» ηλιακό σύστημα της Γης αντικαταστάθηκε από ένα σύστημα πολλαπλών κόσμων, με πολλούς ανεξάρτητους «ήλιους» γύρω από τους οποίους περιφέρονται διάφοροι πλανήτες.
.
Ο Αββάς (Γέροντας) Μακάριος ο Αιγύπτιος (μία από τις. μεγαλύτερες ασκητικές μορφές της ορθοδοξίας - γι’ αυτό και ονομάζεται Μέγας), είχε πει: «...εις την καρδίαν ευρίσκεται και ο νούς και όλοι οι λογισμοί.»
.
*
.
[2] Αυτές οι διαπιστώσεις, δεν είναι «νέες ανακαλύψεις». Πριν από 2000 περίπου χρόνια, ο Στράβων (στα Γεωγραφικά) αναφέρει ότι πολύ πιο μπροστά από τους ποιητές, η άρχουσα τάξη είχε βρει χρήσιμους τους μύθους για την δουλειά της. Ήθελαν να ελέγχουν τους ανθρώπους με τον φόβο και τη δεισιδαιμονία, κι αυτό δεν ήταν δυνατόν δίχως παραμύθια και τερατολογίες: «Ου γαρ όχλον γε επαγαγείν λόγω… αλλά δια δεισιδαιμονίας. Τούτο δ’ ουκ άνευ μυθοποιίας και τερατείας». Και ποιο παλιά ακόμα, ο ολιγαρχικός Πλάτων όταν επέλεξε για τον εαυτό του το ρόλο του νομοθέτη θέλησε να δώσει όχι μόνον νέους νόμους αλλά και μια νέα θρησκεία. Δεν διστάζει να μιλήσει για «γενναία ψεύδη» (Πολιτεία, Γ΄ 414 b–c). Το ζητούμενο, μέσω του «ιαματικού ψεύδους», ήταν το «παραμύθιασμα» του λαού και ο έλεγχος και η χειραγώγησή του από τους «φύλακες», «που θα φυλάγουν την πόλη και από τους εξωτερικούς εχθρούς της και από τους ίδιους τους πολίτες της, ώστε ούτε εκείνοι να μπορέσουν, ούτε αυτοί να θελήσουν ποτέ να της κάμουν κακό». Γι’ αυτό εισάγει στο σύστημά του τους αστρικούς χαλδαϊκούς θεούς και την ιδέα της μετεμψύχωσης. Η αστρολογία θα βαδίσει από τότε χέρι–χέρι με την αθανασία της ψυχής. Ο λαός είναι ευκολοκυβέρνητος μόνον όταν φοβάται τους θεούς. Οι Ίωνες φυσικοί φιλόσοφοι που προσπαθούν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τον κόσμο παραδίδονται στο πυρ το εξώτερο. Αργότερα, η άρχουσα τάξη της Ρώμης αφομοίωσε με θαυμαστό τρόπο τις ιδέες του Πλάτωνα περί θρησκείας. Συνεχής η εισαγωγή νέων θεοτήτων στην Ρώμη από την Ανατολή (Μίθρας, Ίσις, Όσιρις, Σέραπις, το ελληνικό δωδεκάθεο) και όχι σπάνια η απαγόρευση κάποιας λατρείας όταν αυτή ξέφευγε από τον πολιτικό έλεγχο (όπως συνέβη το 186 π.Χ. με τα Διονυσιακά). Πολιτική η θρησκεία, λοιπόν, στην Ρώμη ή, μάλλον, κρατική. Ο εκάστοτε αυτοκράτορας της Ρώμης είναι ταυτόχρονα και Μέγας Ποντίφηξ (αρχιερέας). Μόνον ο Γρατιανός, περί τα τέλη του τετάρτου μ.Χ. αιώνα θα αποποιηθεί αυτόν τον τίτλο. Ακόμα και ο Μέγας Κωνσταντίνος τον διατήρησε σε όλη του τη ζωή. Ουκ ολίγοι οι αυτοκράτορες που θεοποιήθηκαν μετά θάνατον (μερικοί αυτοθεοποίησαν τον εαυτό τους όσο ακόμα βρίσκονταν εν ζωή). Ολόκληρα ιερατεία δημιουργούνταν μετά τον θάνατο κάποιου αυτοκράτορα, τα οποία και αναλάμβαναν τα σχετικά με την λατρεία του θεοποιημένου Καίσαρα. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι Ρωμαίοι γνώριζαν άριστα το management των θρησκειών.
.
.
*
.
[3] Σχόλειο του Aθανάσιου Δρίτσα, Καρδιολόγου του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου:
Στην πραγματικότητα η διαμάχη μεταξύ εγκεφάλου και καρδιάς όσον αφορά την αντίληψη των πραγμάτων, την αίσθηση θα λέγαμε ακριβέστερα, είναι πάρα πολύ παλιά. Υπεύθυνος για τη διάδοση της καρδιοκεντρικής θεωρίας δηλ. της άποψης που ορίζει την καρδιά ως έδρα των αισθήσεων, των παθών και της διανοίας είναι κυρίως ο Αριστοτέλης. Οι απόψεις του Αριστοτέλη συμβαδίζουν όπως φαίνεται με τις απόψεις των αρχαίων Εβραίων και του Ομήρου. Αντίθετα ο Πλάτων και η ιατρική σχολή των Ιπποκρατικών διαμορφώνουν ξεκάθαρα την εγκεφαλοκεντρική άποψη που παραδέχεται ότι η έδρα της αίσθησης και της νόησης των όντων βρίσκεται στον εγκέφαλο [1]. Με την μετέπειτα ανάπτυξη των νευροεπιστημών αποδείχθηκε αντικειμενικά, δηλ. με την παρατήρηση και το πείραμα, ότι η έδρα της αντίληψης βρίσκεται στον εγκέφαλο. Όμως ενώ η καρδιοκεντρική - αριστοτελική άποψη αφού διαδόθηκε από την μεσαιωνική σχολαστική φιλοσοφία κατόρθωσε να επιζήσει ουσιαστικά μέχρι τον 18ο αιώνα, ο απόηχος της διατηρήθηκε στην μνήμη των απλών ανθρώπων μέχρι και τις μέρες μας. Μια απόδειξη αυτού του παμπάλαιου δυϊσμού που αφορά το κέντρο της νόησης και αίσθησης βρίσκεται στο έργο του W. Shakespeare, "The Merchant of Venice" (Ο Έμπορος της Βενετίας) στη δεύτερη σκηνή της τρίτης πράξης: "Tell me where is my fancy bread, or in heart or in the head?" (μτφρ. Η επιθυμία πού φυτρώνει στην καρδιά ή στο νου;)
1. Jan Pierre Changeux. L'Homme Neuronal Eds. Fayard, Paris, 1983.
Στην πραγματικότητα η διαμάχη μεταξύ εγκεφάλου και καρδιάς όσον αφορά την αντίληψη των πραγμάτων, την αίσθηση θα λέγαμε ακριβέστερα, είναι πάρα πολύ παλιά. Υπεύθυνος για τη διάδοση της καρδιοκεντρικής θεωρίας δηλ. της άποψης που ορίζει την καρδιά ως έδρα των αισθήσεων, των παθών και της διανοίας είναι κυρίως ο Αριστοτέλης. Οι απόψεις του Αριστοτέλη συμβαδίζουν όπως φαίνεται με τις απόψεις των αρχαίων Εβραίων και του Ομήρου. Αντίθετα ο Πλάτων και η ιατρική σχολή των Ιπποκρατικών διαμορφώνουν ξεκάθαρα την εγκεφαλοκεντρική άποψη που παραδέχεται ότι η έδρα της αίσθησης και της νόησης των όντων βρίσκεται στον εγκέφαλο [1]. Με την μετέπειτα ανάπτυξη των νευροεπιστημών αποδείχθηκε αντικειμενικά, δηλ. με την παρατήρηση και το πείραμα, ότι η έδρα της αντίληψης βρίσκεται στον εγκέφαλο. Όμως ενώ η καρδιοκεντρική - αριστοτελική άποψη αφού διαδόθηκε από την μεσαιωνική σχολαστική φιλοσοφία κατόρθωσε να επιζήσει ουσιαστικά μέχρι τον 18ο αιώνα, ο απόηχος της διατηρήθηκε στην μνήμη των απλών ανθρώπων μέχρι και τις μέρες μας. Μια απόδειξη αυτού του παμπάλαιου δυϊσμού που αφορά το κέντρο της νόησης και αίσθησης βρίσκεται στο έργο του W. Shakespeare, "The Merchant of Venice" (Ο Έμπορος της Βενετίας) στη δεύτερη σκηνή της τρίτης πράξης: "Tell me where is my fancy bread, or in heart or in the head?" (μτφρ. Η επιθυμία πού φυτρώνει στην καρδιά ή στο νου;)
1. Jan Pierre Changeux. L'Homme Neuronal Eds. Fayard, Paris, 1983.
.
.
*
.
Σχετικοί σύνδεσμοι:
- Είναι η Βασιλεία του Θεού στην καρδιά μας; - (Σ. 01/01/08, σ. 13)
- Επιστήμη και Αγία Γραφή -(Σ. 01/04/05, σ.-7)
.
~~~~~
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου